Nie jesteś zalogowany.
Jeśli nie posiadasz konta, zarejestruj je już teraz! Pozwoli Ci ono w pełni korzystać z naszego serwisu. Spamerom dziękujemy!

Ogłoszenie

Prosimy o pomoc dla małej Julki — przekaż 1% podatku na Fundacji Dzieciom zdazyć z Pomocą.
Więcej informacji na dug.net.pl/pomagamy/.

#1  2019-06-12 11:29:09

  Grabek - Użytkownik

Grabek
Użytkownik
Zarejestrowany: 2019-06-12

Broadcom BCM94352HMB - nie działa Bluetooth

Witam.
Jako, iż jest to mój pierwszy post na tym forum, chciałbym wszystkich przywitać.
Wywaliłem Ubuntu i zainstalowałem Debian 9.9
Mam Toshibe Sattelite L750D-14R z Wifi Broadcom BCM94352HMB https://wikidevi.com/wiki/Broadcom_BCM94352HMB (oryginalnie była inna karta).
Karty tej system nie wykrył automatycznie. Mam do niej sterownik z którego korzystałem na Ubuntu (wszystko działało).
Stoję na tym, że wifi działa,ale nie działa Bluetooth. Od Bluetooth mam raczej wszystko zainstalowane, ponieważ jak podepnę zewnętrzne na usb, to wszystko śmiga, wykrywa urządzenia.
Próbowałem też zainstalować wg opisu https://wiki.debian.org/wl i to samo.
Polecenie lspci daje taki wynik.

root@debian:/home/agnieszka# lspci
00:00.0 Host bridge: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD] Family 14h Processor Root Complex
00:01.0 VGA compatible controller: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD/ATI] Wrestler [Radeon HD 6320]
00:01.1 Audio device: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD/ATI] Wrestler HDMI Audio
00:11.0 SATA controller: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD/ATI] SB7x0/SB8x0/SB9x0 SATA Controller [AHCI mode]
00:12.0 USB controller: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD/ATI] SB7x0/SB8x0/SB9x0 USB OHCI0 Controller
00:12.2 USB controller: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD/ATI] SB7x0/SB8x0/SB9x0 USB EHCI Controller
00:13.0 USB controller: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD/ATI] SB7x0/SB8x0/SB9x0 USB OHCI0 Controller
00:13.2 USB controller: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD/ATI] SB7x0/SB8x0/SB9x0 USB EHCI Controller
00:14.0 SMBus: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD/ATI] SBx00 SMBus Controller (rev 42)
00:14.2 Audio device: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD/ATI] SBx00 Azalia (Intel HDA) (rev 40)
00:14.3 ISA bridge: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD/ATI] SB7x0/SB8x0/SB9x0 LPC host controller (rev 40)
00:14.4 PCI bridge: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD/ATI] SBx00 PCI to PCI Bridge (rev 40)
00:15.0 PCI bridge: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD/ATI] SB700/SB800/SB900 PCI to PCI bridge (PCIE port 0)
00:15.2 PCI bridge: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD/ATI] SB900 PCI to PCI bridge (PCIE port 2)
00:16.0 USB controller: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD/ATI] SB7x0/SB8x0/SB9x0 USB OHCI0 Controller
00:16.2 USB controller: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD/ATI] SB7x0/SB8x0/SB9x0 USB EHCI Controller
00:18.0 Host bridge: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD] Family 12h/14h Processor Function 0 (rev 43)
00:18.1 Host bridge: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD] Family 12h/14h Processor Function 1
00:18.2 Host bridge: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD] Family 12h/14h Processor Function 2
00:18.3 Host bridge: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD] Family 12h/14h Processor Function 3
00:18.4 Host bridge: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD] Family 12h/14h Processor Function 4
00:18.5 Host bridge: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD] Family 12h/14h Processor Function 6
00:18.6 Host bridge: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD] Family 12h/14h Processor Function 5
00:18.7 Host bridge: Advanced Micro Devices, Inc. [AMD] Family 12h/14h Processor Function 7
02:00.0 Network controller: Broadcom Limited BCM4352 802.11ac Wireless Network Adapter (rev 03)
06:00.0 Ethernet controller: Qualcomm Atheros AR8152 v2.0 Fast Ethernet (rev c1)

Offline

 

#2  2019-06-12 14:19:51

  Jacekalex - Podobno człowiek...;)

Jacekalex
Podobno człowiek...;)
Skąd: /dev/random
Zarejestrowany: 2008-01-07

Re: Broadcom BCM94352HMB - nie działa Bluetooth

Jeżeli  karta w Ubuntu działała a w Debianie nie, to pewnie trzeba firmware do karty zainstalować.
sprawdź

Kod:

dmesg | grep -i firmware

po nowym uruchomieniu systemu.


W demokracji każdy naród ma taką władzę, na jaką zasługuje ;)
Si vis pacem  para bellum  ;)       |       Pozdrawiam :)

Offline

 

#3  2019-06-12 14:53:48

  Grabek - Użytkownik

Grabek
Użytkownik
Zarejestrowany: 2019-06-12

Re: Broadcom BCM94352HMB - nie działa Bluetooth

Otrzymałem taką odpowiedź

root@debian:/home/agnieszka# dmesg | grep -i firmware
[    0.313803] ACPI: [Firmware Bug]: BIOS _OSI(Linux) query ignored
[    0.376206] acpi PNP0A08:00: [Firmware Info]: MMCONFIG for domain 0000 [bus 00-3f] only partially covers this bridge
[    1.275702] pci 0000:06:00.0: [Firmware Bug]: disabling VPD access (can't determine size of non-standard VPD format)
[    5.212022] radeon 0000:00:01.0: firmware: direct-loading firmware radeon/PALM_pfp.bin
[    5.212559] radeon 0000:00:01.0: firmware: direct-loading firmware radeon/PALM_me.bin
[    5.213081] radeon 0000:00:01.0: firmware: direct-loading firmware radeon/SUMO_rlc.bin
[    5.214840] radeon 0000:00:01.0: firmware: direct-loading firmware radeon/SUMO_uvd.bin
[    5.396625] [Firmware Bug]: battery: (dis)charge rate invalid.

Dodam, że próbowałem sam rozwiązać problem ale bezskutecznie.

Offline

 

#4  2019-06-12 16:38:07

  Jacekalex - Podobno człowiek...;)

Jacekalex
Podobno człowiek...;)
Skąd: /dev/random
Zarejestrowany: 2008-01-07

Re: Broadcom BCM94352HMB - nie działa Bluetooth

Daj całe wyjście dmesg na jakiegoś pastebina i wklej tu sznurka.

Ostatnio edytowany przez Jacekalex (2019-06-12 16:41:24)


W demokracji każdy naród ma taką władzę, na jaką zasługuje ;)
Si vis pacem  para bellum  ;)       |       Pozdrawiam :)

Offline

 

#5  2019-06-12 17:16:56

  Grabek - Użytkownik

Grabek
Użytkownik
Zarejestrowany: 2019-06-12

Re: Broadcom BCM94352HMB - nie działa Bluetooth

Jacekalex napisał(-a):

Daj całe wyjście dmesg na jakiegoś pastebina i wklej tu sznurka.

https://pastebin.com/AJ7FQzWQ

Ostatnio edytowany przez Grabek (2019-06-12 17:34:09)

Offline

 

#6  2019-06-12 17:45:02

  Jacekalex - Podobno człowiek...;)

Jacekalex
Podobno człowiek...;)
Skąd: /dev/random
Zarejestrowany: 2008-01-07

Re: Broadcom BCM94352HMB - nie działa Bluetooth

Hmm:

[    5.911090] Bluetooth: Core ver 2.22
[    5.911123] Bluetooth: HCI device and connection manager initialized
[    5.911131] Bluetooth: HCI socket layer initialized
[    5.911136] Bluetooth: L2CAP socket layer initialized
[    5.911148] Bluetooth: SCO socket layer initialized
[    5.938943] Bluetooth: HCI UART driver ver 2.3
[    5.938949] Bluetooth: HCI UART protocol H4 registered
[    5.938950] Bluetooth: HCI UART protocol BCSP registered
[    5.938952] Bluetooth: HCI UART protocol LL registered
[    5.938953] Bluetooth: HCI UART protocol ATH3K registered
[    5.938954] Bluetooth: HCI UART protocol Three-wire (H5) registered
[    5.939006] Bluetooth: HCI UART protocol Intel registered
[    5.939032] Bluetooth: HCI UART protocol Broadcom registered
[    5.939033] Bluetooth: HCI UART protocol QCA registered
[    5.939035] Bluetooth: HCI UART protocol AG6XX registered
[    5.939037] Bluetooth: HCI UART protocol Marvell registered
[    6.817041] toshiba_bluetooth: Toshiba ACPI Bluetooth device driver

Jakiś bluetooth system znajduje.
pokaż z roota:

Kod:

hciconfig -a

Masz tam jeszcze taki sterownik:

Kod:

[    6.817041] toshiba_bluetooth: Toshiba ACPI Bluetooth device driver

on może teoretycznie wyłączać bluetooth z powodu np oszczędzania energii.

Inna sprawa, że sterownik Bluetooth twierdzi, że działa, pod koniec Twojego dmesg stoi jak byk:

Kod:

[   13.731692] Bluetooth: BNEP (Ethernet Emulation) ver 1.3
[   13.731696] Bluetooth: BNEP filters: protocol multicast
[   13.731709] Bluetooth: BNEP socket layer initialized

Pozdro

Ostatnio edytowany przez Jacekalex (2019-06-12 17:50:36)


W demokracji każdy naród ma taką władzę, na jaką zasługuje ;)
Si vis pacem  para bellum  ;)       |       Pozdrawiam :)

Offline

 

#7  2019-06-12 17:55:51

  Grabek - Użytkownik

Grabek
Użytkownik
Zarejestrowany: 2019-06-12

Re: Broadcom BCM94352HMB - nie działa Bluetooth

Jakiś bluetooth system znajduje.
pokaż z roota:

Kod:
hciconfig -a

Po wpisaniu (jako root) nie otrzymuje żadnej odpowiedzi.

Ja instalowałem jakiś sterownik (niby pasujący). Może być tak, że jest niewłaściwy, ale się ładuje?
Do tego jak pisałem w pierwszym poście mam bluetooth na usb i ono działa. Oczywiście przez wrzuceniem loga odłączyłem je i zrobiłem restart.
W Blueman nie widzi adaptera.

Ostatnio edytowany przez Grabek (2019-06-12 17:58:10)

Offline

 

#8  2019-06-12 19:44:16

  jawojx - Użytkownik

jawojx
Użytkownik
Zarejestrowany: 2012-10-11

Re: Broadcom BCM94352HMB - nie działa Bluetooth

Grabek napisał(-a):

Kod:
hciconfig -a

Po wpisaniu (jako root) nie otrzymuje żadnej odpowiedzi.

Może coś go wyłączyło, pokaż.

Kod:

rfkill list

Offline

 

#9  2019-06-12 20:38:12

  Grabek - Użytkownik

Grabek
Użytkownik
Zarejestrowany: 2019-06-12

Re: Broadcom BCM94352HMB - nie działa Bluetooth

Kod:

rfkill list

root@debian:/home/agnieszka# rfkill list
0: Toshiba Bluetooth: Bluetooth
    Soft blocked: no
    Hard blocked: no
1: phy0: Wireless LAN
    Soft blocked: no
    Hard blocked: no

Offline

 

#10  2019-06-13 16:48:45

  jawojx - Użytkownik

jawojx
Użytkownik
Zarejestrowany: 2012-10-11

Re: Broadcom BCM94352HMB - nie działa Bluetooth

Nie ma, powinno być coś takiego, lub podobne.

Kod:

2: hci0: Bluetooth

Wygląda jak całkowicie wyłączony, nie ma tam jakiegoś fizycznego włącznika. A może tak spróbuj włączyć, z root-a.

Kod:

hciconfig up

i sprawdź.

Kod:

hciconfig

Możesz uruchomić w konsoli bluetoothctl i w nim sprawdzić przez show, oczywiście wychodzisz przez exit.

Może to pokaże jakieś błędy z usługą.

Kod:

/etc/init.d/bluetooth status

albo to (jak jest systemd)

Kod:

systemctl status bluetooth.service

Można jeszcze sprawdzić.

Kod:

journalctl -r -u bluetooth

Może załadowane moduły, coś podpowiedzą.

Kod:

lsmod | egrep "bt|blue"

Na jakim kernelu to robisz, może w tym Ubuntu było coś nowszego.

Kod:

uname -r

Co to za tajemniczy sterownik.

Grabek:...Mam do niej sterownik z którego korzystałem na Ubuntu (wszystko działało)...

Bo karta wifi ładuje wl jak widzę. Pokazać.

Kod:

lspci -vnn -s 02:00.0

Patrzyłem, nie mam takiej karty, ale może u innych znajdę. Nie wiem czy nie będziesz musiał porównywać tych informacji z Debiana, z działającym bluetooth-em na Ubuntu (może livecd), jak się nie uda czegoś znaleźć.

Offline

 

#11  2019-06-13 17:20:22

  Grabek - Użytkownik

Grabek
Użytkownik
Zarejestrowany: 2019-06-12

Re: Broadcom BCM94352HMB - nie działa Bluetooth

Kod:

hciconfig up

root@debian:/home/agnieszka# hciconfig up
Can't get device info: No such device

Kod:

hciconfig

Nie daje żadnej odpowiedzi.

Kod:

/etc/init.d/bluetooth status

root@debian:/home/agnieszka# /etc/init.d/bluetooth status
● bluetooth.service - Bluetooth service
   Loaded: loaded (/lib/systemd/system/bluetooth.service; enabled; vendor preset: enabled)
   Active: active (running) since Thu 2019-06-13 15:58:40 BST; 8min ago
     Docs: man:bluetoothd(8)
Main PID: 673 (bluetoothd)
   Status: "Running"
    Tasks: 1 (limit: 4915)
   CGroup: /system.slice/bluetooth.service
           └─673 /usr/lib/bluetooth/bluetoothd

cze 13 15:58:40 debian systemd[1]: Starting Bluetooth service...
cze 13 15:58:40 debian bluetoothd[673]: Bluetooth daemon 5.43
cze 13 15:58:40 debian systemd[1]: Started Bluetooth service.
cze 13 15:58:40 debian bluetoothd[673]: Starting SDP server
cze 13 15:58:40 debian bluetoothd[673]: Bluetooth management interface 1.14 …zed
Hint: Some lines were ellipsized, use -l to show in full.
root@debian:/home/agnieszka#

Kod:

systemctl status bluetooth.service

root@debian:/home/agnieszka# systemctl status bluetooth.service
● bluetooth.service - Bluetooth service
   Loaded: loaded (/lib/systemd/system/bluetooth.service; enabled; vendor preset
   Active: active (running) since Thu 2019-06-13 15:58:40 BST; 9min ago
     Docs: man:bluetoothd(8)
Main PID: 673 (bluetoothd)
   Status: "Running"
    Tasks: 1 (limit: 4915)
   CGroup: /system.slice/bluetooth.service
           └─673 /usr/lib/bluetooth/bluetoothd

cze 13 15:58:40 debian systemd[1]: Starting Bluetooth service...
cze 13 15:58:40 debian bluetoothd[673]: Bluetooth daemon 5.43
cze 13 15:58:40 debian systemd[1]: Started Bluetooth service.
cze 13 15:58:40 debian bluetoothd[673]: Starting SDP server
cze 13 15:58:40 debian bluetoothd[673]: Bluetooth management interface 1.14 init
lines 1-15/15 (END)

Kod:

journalctl -r -u bluetooth

root@debian:/home/agnieszka# systemctl status bluetooth.service
● bluetooth.service - Bluetooth service
   Loaded: loaded (/lib/systemd/system/bluetooth.service; enabled; vendor preset
   Active: active (running) since Thu 2019-06-13 15:58:40 BST; 9min ago
     Docs: man:bluetoothd(8)
Main PID: 673 (bluetoothd)
   Status: "Running"
    Tasks: 1 (limit: 4915)
   CGroup: /system.slice/bluetooth.service
           └─673 /usr/lib/bluetooth/bluetoothd

cze 13 15:58:40 debian systemd[1]: Starting Bluetooth service...
cze 13 15:58:40 debian bluetoothd[673]: Bluetooth daemon 5.43
cze 13 15:58:40 debian systemd[1]: Started Bluetooth service.
cze 13 15:58:40 debian bluetoothd[673]: Starting SDP server
cze 13 15:58:40 debian bluetoothd[673]: Bluetooth management interface 1.14 init

root@debian:/home/agnieszka# journalctl -r -u bluetooth
-- Logs begin at Thu 2019-06-13 15:58:33 BST, end at Thu 2019-06-13 16:00:39 BST
cze 13 15:58:40 debian bluetoothd[673]: Bluetooth management interface 1.14 init
cze 13 15:58:40 debian bluetoothd[673]: Starting SDP server
cze 13 15:58:40 debian systemd[1]: Started Bluetooth service.
cze 13 15:58:40 debian bluetoothd[673]: Bluetooth daemon 5.43
cze 13 15:58:40 debian systemd[1]: Starting Bluetooth service...
lines 1-6/6 (END)

Kod:

lsmod | egrep "bt|blue"

root@debian:/home/agnieszka# lsmod | egrep "bt|blue"
toshiba_bluetooth      16384  0
btbcm                  16384  1 hci_uart
btqca                  16384  1 hci_uart
btintel                16384  1 hci_uart
bluetooth             552960  11 hci_uart,btintel,btqca,bnep,btbcm
rfkill                 24576  8 toshiba_bluetooth,bluetooth,toshiba_acpi,cfg80211
crc16                  16384  2 bluetooth,ext4

Kod:

uname -r

4.9.0-9-amd64

Kod:

lspci -vnn -s 02:00.0

root@debian:/home/agnieszka# lspci -vnn -s 02:00.0
02:00.0 Network controller [0280]: Broadcom Limited BCM4352 802.11ac Wireless Network Adapter [14e4:43b1] (rev 03)
    Subsystem: Dell BCM4352 802.11ac Wireless Network Adapter [1028:0017]
    Flags: bus master, fast devsel, latency 0, IRQ 16
    Memory at f0200000 (64-bit, non-prefetchable) [size=32K]
    Memory at f0000000 (64-bit, non-prefetchable) [size=2M]
    Capabilities: [48] Power Management version 3
    Capabilities: [58] MSI: Enable- Count=1/1 Maskable- 64bit+
    Capabilities: [68] Vendor Specific Information: Len=44 <?>
    Capabilities: [ac] Express Endpoint, MSI 00
    Capabilities: [100] Advanced Error Reporting
    Capabilities: [13c] Device Serial Number 40-f0-00-ff-ff-00-00-01
    Capabilities: [150] Power Budgeting <?>
    Capabilities: [160] Virtual Channel
    Capabilities: [1b0] Latency Tolerance Reporting
    Capabilities: [220] #15
    Kernel driver in use: wl
    Kernel modules: bcma, wl

Sterownik jaki użyłem to

broadcom-sta-dkms_6.30.223.271-9.1_all.deb

Dodam, że korzystam tymczasowo z bluetooth na usb i działa mi ono bez problemu.
Nie mam też żadnego fizycznego przycisku do bluetooth.

Offline

 

#12  2019-06-13 20:06:04

  jawojx - Użytkownik

jawojx
Użytkownik
Zarejestrowany: 2012-10-11

Re: Broadcom BCM94352HMB - nie działa Bluetooth

Błędu w uruchomieniu usługi bluetooth nie widać.

Grabek napisał(-a):

Sterownik jaki użyłem to

broadcom-sta-dkms_6.30.223.271-9.1_all.deb

A skąd wziąłeś ten pakiet.

Jak nie chciało działać na domyślnie dostępnym w stretchu 6.30.223.271-5, a działa chociaż wifi na 6.30.223.271-9.1, to trzeba było instalować nowszy 6.30.223.271-10 z backportów. Dodaj repozytoria stretch-backports, z root-a.

Kod:

echo "deb http://deb.debian.org/debian/ stretch-backports main contrib non-free" > /etc/apt/sources.list.d/backports.list

Wiadomo odświeżyć repo.

Kod:

apt update

I zainstalować broadcom-sta-dkms, z beckportów.

Kod:

apt -t stretch-backports install broadcom-sta-dkms

Obserwować czy usuwa prawidłowo stare i nie ma błędów.
Usunąć moduły.

Kod:

modprobe -r bcma wl

Załadować nowe wl.

Kod:

modprobe wl

A najlepiej zrestartować system. Gwarancji to w tym nie ma, ale porządek z pakietami się zrobi.

Ostatnio edytowany przez jawojx (2019-06-13 20:08:51)

Offline

 

#13  2019-06-13 20:13:13

  Grabek - Użytkownik

Grabek
Użytkownik
Zarejestrowany: 2019-06-12

Re: Broadcom BCM94352HMB - nie działa Bluetooth

Niestety bez zmian...

Offline

 

#14  2019-06-13 20:48:06

  jawojx - Użytkownik

jawojx
Użytkownik
Zarejestrowany: 2012-10-11

Re: Broadcom BCM94352HMB - nie działa Bluetooth

Grabek napisał(-a):

Niestety bez zmian...

Stare usunął, nowe załadował, wifi działa, a bluetooth nie. To może spróbuj zainstalować kernel z nagłówkami z backportu, zawsze możesz uruchomić ze starych, a nowe usunąć.

Kod:

apt -t stretch-backports install linux-image-amd64 linux-headers-amd64

To powinien zrobić system sam, ale sprawdź, oczywiście z root-a.

Kod:

update-initramfs -u ; update-grub

I zrestartuj komputer.

Offline

 

#15  2019-06-13 21:21:14

  Grabek - Użytkownik

Grabek
Użytkownik
Zarejestrowany: 2019-06-12

Re: Broadcom BCM94352HMB - nie działa Bluetooth

Działa!
Wielkie dzięki. Ten nowy karnel, co mi doinstalowało to w miarę stabilny?

Offline

 

#16  2019-06-13 21:26:43

  jawojx - Użytkownik

jawojx
Użytkownik
Zarejestrowany: 2012-10-11

Re: Broadcom BCM94352HMB - nie działa Bluetooth

Grabek napisał(-a):

Ten nowy karnel, co mi doinstalowało to w miarę stabilny?

To nie jest testowy, "normalnie" stabilny.

Offline

 

#17  2019-06-13 21:30:24

  Grabek - Użytkownik

Grabek
Użytkownik
Zarejestrowany: 2019-06-12

Re: Broadcom BCM94352HMB - nie działa Bluetooth

Nie chciałbym ciągnąć niepotrzebnie, ale o co chodzi z tymi nagłówkami backports?

Offline

 

#18  2019-06-13 22:20:13

  jawojx - Użytkownik

jawojx
Użytkownik
Zarejestrowany: 2012-10-11

Re: Broadcom BCM94352HMB - nie działa Bluetooth

Grabek napisał(-a):

... o co chodzi z tymi nagłówkami backports?

Chodzi o linux-headers z backports.

Backports – to odświeżone repozytoria dla systemu stabilnego, o nowsze pakiety. To nie są wydania testowe.

A linux-headers to pakiet z plikami nagłówkowymi kernela. To pliki (cześć) z kodu źródłowego kernela, zawierające na przykład zmienne, lub pliki konfiguracji, coś w rodzaju informacji jak został zbudowany dany kernel. Oraz pliki z zależnościami (jak na przykład kompilator), które potrzebne są do budowania modułów kernela i sterowników. Więcej o plikach nagłówkowych możesz przeczytać na Wikipedii.

Offline

 

#19  2019-06-14 08:48:52

  Grabek - Użytkownik

Grabek
Użytkownik
Zarejestrowany: 2019-06-12

Re: Broadcom BCM94352HMB - nie działa Bluetooth

Wielkie dzięki.

Offline

 

Stopka forum

Powered by PunBB
© Copyright 2002–2005 Rickard Andersson
Nas ludzie lubią po prostu, a nie klikając w przyciski ;-)